10 vormen van agressie op de werkvloer

Agressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die scheldend de winkel verlaat, een collega die subtiel manipuleert of een leidinggevende die dreigt met ontslag als je niet doet wat hij wil; het zijn allemaal vormen van agressie. En niet alleen de vorm van agressie kan verschillen, maar ook de aard ervan. Daar kun je meer over lezen in ons artikel over frustratie agressie, witteboorden agressie en instrumentele agressie.

Volgens de Arbowet is het verplicht om te zorgen voor een sociaal veilige werkomgeving. Wanneer agressie de overhand krijgt, kan dit leiden tot stress, verminderde productiviteit en zelfs uitval door ziekte. Of medewerkers vertrekken naar een andere werkgever. Dit wil je voorkomen! De eerste stap om effectief om te gaan met agressie? Dat is het herkennen van de verschillende vormen. We delen de 10 meest voorkomende.

1. Verbale agressie: schreeuwen, schelden en beledigen
Sommige mensen verliezen hun geduld en laten dat verbaal merken. Dit komt vaak voor in beroepen met klantcontact, maar ook intern bij organisaties. Een ding is zeker; het kan behoorlijk intimiderend zijn. Voorbeeld: een leidinggevende die tijdens een vergadering tegen een medewerker uitvalt: "Hoe kun je zo dom zijn om deze fout te maken?!"

2. Non-verbale agressie: dreigende lichaamstaal
Soms is agressie niet uitgesproken, maar voel je het wel. Denk aan intimiderende blikken, opdringerig dichtbij komen of vuisten ballen. Voorbeeld: een collega die bij een conflict over de tafel leunt en dicht bij jouw gezicht komt. Of een klant die over de balie leunt met een boze blik of gebalde vuist.

3. Fysieke agressie: duwen, slaan, schoppen
Dit is de meest directe vorm van agressie en vereist onmiddellijke actie. Fysiek geweld mag je nooit tolereren. Voorbeeld: een boze klant die een winkelmedewerker een duw geeft omdat het te lang duurt. Of een collega die woedend een stapel papieren op de grond gooit en een collega ruw opzij duwt bij het weglopen.

4. Psychologische agressie: manipulatie en dreigen
Deze vorm van agressie is minder zichtbaar, maar kan net zo schadelijk zijn. Het draait om macht, controle en het ondermijnen van iemands zelfvertrouwen. Voorbeeld: een collega verspreidt bewust roddels om iemand buiten het team te sluiten. Of laat pestgedrag zien.

5. Seksuele agressie: ongewenste opmerkingen en aanrakingen
Een veilige werkomgeving betekent ook dat er geen plek is voor seksuele intimidatie. Dit kan subtiel zijn, maar ook overduidelijk grensoverschrijdend. Voorbeeld: een leidinggevende die tijdens een bedrijfsfeest steeds ongewenst een medewerker aanraakt. Of dubbelzinnige opmerkingen maakt. Hoe ga je ermee om? Geef een duidelijke grens aan.

6. Passieve agressie: cynisme en tegenwerken
Niet alle agressie is direct. Soms wordt het verpakt in sarcastische opmerkingen of opzettelijke vertragingen. Voorbeeld: een collega die zegt: "Oh, natuurlijk heb JIJ weer de beste ideeën..." en vervolgens weigert om mee te werken, zodat jij je niet serieus genomen voelt.

7. Emotionele chantage: schuldgevoel opwekken
Bij deze vorm van agressie gebruikt iemand emotie als wapen om zijn zin te krijgen. Voorbeeld: een collega barst in tranen uit en roept: "Jullie sluiten mij altijd buiten en werken nooit met mij samen!" om medelijden te wekken en de discussie te winnen.

8. Frustratie agressie: boosheid door onmacht
Soms is agressie geen bewuste aanval, maar een uiting van stress of frustratie. Voorbeeld: een medewerker die tegen zijn bureau slaat omdat een computersysteem niet werkt.

9. Doelgerichte agressie: dreigen om iets voor elkaar te krijgen
Bij deze vorm gebruikt iemand agressie als middel om een doel te bereiken. Voorbeeld: een klant die dreigt een slechte review te schrijven of juridische stappen te zetten als hij geen korting krijgt.

10. Witteboordenagressie: machtsmisbruik
Agressie hoeft niet luid of fysiek te zijn. Soms gebeurt het geraffineerd, bijvoorbeeld door iemand onder druk te zetten met zijn baan of positie. Voorbeeld: een manager zegt tegen een werknemer: "Als je niet overwerkt, moeten we nadenken of je hier nog past."

Leer omgaan met agressie in de praktijk

Met welke vormen van agressie heb jij weleens te maken? Wat zie je in jouw (werk)omgeving? Agressie op de werkvloer is een serieus probleem, maar gelukkig kun je jezelf en je collega’s beschermen door de juiste technieken toe te passen. Theoretische kennis is hierbij niet voldoende, het vraagt ook om praktijkoefeningen. Tijdens de cursus Omgaan met ongewenst gedrag oefen je met een acteur die realistische situaties naspeelt.

Je leert/oefent:

Hoe je verschillende soorten agressie herkent
Welke de-escalatietechnieken je kunt toepassen
Hoe je assertief reageert in lastige situaties
Realistische scenario’s met een trainingsacteur

Ongewenst gedrag komt voor in verschillende vormen; zoals discriminatie, pesten en seksuele intimidatie. Agressie is één van de meest voorkomende vormen van ongewenst gedrag op de werkvloer. Pak dit aan, voor jezelf én voor je medewerkers.

Offerte aanvragen

Adviesgesprek aanvragen

Cursusaanbod:

Lees meer

De-escalerend werken bij agressie: zo houd je de situatie onder controle
Agressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die boos wordt omdat hij te lang moet wachten, een patiënt die gefrustreerd is over een behandeling, of een collega die zijn irritatie niet onder controle houdt. Vooral in sectoren als zorg (29,6%) en horeca (20%) krijgen medewerkers regelmatig te maken met ongewenst gedrag (NEA, 2023). Maar ook in andere sectoren zoals handel, onderwijs en bij de overheid ervaren werknemers ongewenst gedrag, variërend van frustratie-uitbarstingen tot verbale bedreigingen. Hoe ga je hiermee om zonder dat de situatie escaleert? Het antwoord ligt in de-escalerend handelen.
Hoe spreek je een collega aan op ongewenst gedrag?
Een veilige werkomgeving begint bij respectvol gedrag. Maar wat als een collega grensoverschrijdend of ongewenst gedrag vertoont? Denk aan kleinerende opmerkingen, ongepaste grappen, lastig gedrag of pesterijen. Veel mensen vinden het lastig om zoiets uit te spreken uit angst voor een negatieve reactie of het schaden van de werkrelatie. Het kan spannend zijn om dit gesprek aan te gaan. Toch is het belangrijk om het bespreekbaar te maken. Hoe pak je dit op een effectieve én respectvolle manier aan?
Test je kennis: crisismanagement
Een bedrijfscrisis kan vele vormen aannemen: van negatieve publiciteit, de productie die stilvalt tot brand in het bedrijfspand. Als er een crisis uitbreekt, kan goed crisismanagement een reddingsboei in nood zijn voor organisaties. Het hebben van een goed voorbereid crisismanagementteam kan het verschil betekenen tussen complete chaos en gecontroleerd reageren. Maar hoe goed is jouw kennis over crisismanagement? Weet je waarom een organisatie een crisismanagementteam zou moeten hebben, of hoe zo'n team samenwerkt met een BHV-team?
De meerwaarde van oefenen met een trainingsacteur tijdens een cursus
In veel beroepen krijgen mensen te maken met (seksueel)grensoverschrijdend gedrag, ongewenst gedrag of agressie. Van zorgprofessionals en receptionisten tot klantenservicemedewerkers of onderwijzers. Het volgen van een training kan helpen om te leren hiermee om te gaan. De impact van zo’n training is nog groter met de inzet van een professionele trainingsacteur. Maar waarom is dat nou zo waardevol? Wij leggen het je uit!
25 voorbeelden van een crisis
Een crisis is een ernstige verstoring van de bedrijfscontinuïteit, die vaak onverwachts optreedt. De crisis kan het vermogen van een organisatie om normaal te functioneren, ernstig in gevaar brengen. Deze verstoringen kunnen voorkomen bij zowel kleine als grote organisaties, en kunnen uiteenlopen van financiële tegenslagen en cyberaanvallen tot natuurrampen en PR-schandalen. Elke sector wordt geconfronteerd met verschillende soorten uitdagingen en risico’s. Het vermogen van een bedrijf om adequaat te reageren op een crisis kan het verschil maken en de impact van een crisis beperken.
De integriteitsdriehoek: Een hulpmiddel tegen ongewenst gedrag
Ongewenst gedrag, zoals agressie, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, is een uitdaging waar veel organisaties mee te maken hebben. Een van de manieren om dit gedrag te begrijpen en aan te pakken, is door gebruik te maken van de "integriteitsdriehoek". Dit model biedt handvatten om ongewenst gedrag te verminderen en te beheersen. In dit artikel bespreken we hoe de integriteitsdriehoek kan worden ingezet om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan.
Waarom goed crisismanagement voor elke organisatie essentieel is
Het is voor zowel grote als kleine organisaties van cruciaal belang om voorbereid te zijn op situaties die de bedrijfscontinuïteit kunnen verstoren. Denk aan natuurrampen, cyberaanvallen, leveringsproblemen of schandalen. Er zijn allerlei verschillende voorbeelden van interne of externe gebeurtenissen die invloed hebben over de bedrijfsvoering. Zonder een geoefend Crisis Management Team (CMT) kan een organisatie ernstige schade oplopen of zelfs failliet gaan.
De impact van een crisis op een organisatie: Hier had je misschien nog niet aan gedacht
Elke organisatie, groot of klein, kan onverwachts geconfronteerd worden met een crisis. Of het nu gaat om een natuurramp, een cyberaanval, leveringsproblemen of een reputatieschade, de impact kan enorm zijn en de bedrijfscontinuïteit verstoren. Het begrijpen van deze gevolgen is belangrijk voor directies en managementteams, zodat de juiste maatregelen kunnen nemen. In dit artikelen leggen we uit wat de impact van een crisis kan zijn en waarom het essentieel is om je als organisatie goed voor te bereiden.
Gebeurtenissen die uit kunnen lopen op een crisis: bereid je voor met crisismanagement
Een crisis ontstaat vaak snel en onverwacht. Door risico’s in beeld te hebben en je als organisatie goed voor te bereiden op een mogelijke crisissituatie, kan je organisatie een hoop ellende bespaard blijven. Dat geldt de kleine organisaties misschien nog wel meer dan voor de grote. Maar hoe bereid je de organisatie nu preventief voor op zo’n stressvolle situatie en met welke scenario’s moet je rekening houden? In dit artikel vertellen we je hoe crisismanagement jouw organisatie kan helpen. En geven we je een beeld van de verschillende soorten gebeurtenissen die kunnen uitmonden in een crisis voor je organisatie.