Crisismanagement: wat heb je daar voor nodig?
Door je als organisatie goed voor te bereiden op een crisissituatie borg je de bedrijfscontinuïteit. Maar hoe pak je dat aan? En wat heb je daar allemaal voor nodig? Als je onze pagina over crisismanagement nog niet gelezen hebt, raden we je aan die eerst te lezen. Daar leggen we precies uit wat crisismanagement is. In dit artikel gaan we in op de verschillende zaken die je moet regelen om aan goed crisismanagement te kunnen doen.
RI&E
Elke organisatie kent bedrijfsspecifieke risico's. Dit zijn er meer dan je misschien in eerste instantie denkt. Mogelijke ongelukken met machines, apparatuur en gevaarlijke stoffen vormen bijvoorbeeld een risico, maar ook de belasting van je personeel en werkdruk kunnen een flink risico zijn. Volgens de Arbowet (artikel 5) is een werkgever verplicht om gevaren die in de organisatie kunnen voorkomen en risicobeperkende maatregelen te beschrijven. Dit wordt gedaan in een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en deze RI&E is belangrijk voor crisismanagement.
Bedrijfsnoodplan draagt bij aan crisismanagement
Het bedrijfsnoodplan wordt ook wel calamiteitenplan genoemd, en dat woord maakt direct duidelijk wat het plan inhoudt: het is een draaiboek waarin systematisch staat aangegeven wat de organisatie moet doen als zich een calamiteit voordoet. Hoe beter de hulpverlening is voorbereid, hoe meer de gevolgen van een calamiteit beperkt kunnen blijven. Met een bedrijfsnoodplan is de veiligheid van de locatie en de omgeving zo veel mogelijk geborgd.
In het bedrijfsnoodplan is ook geregeld wie de leiding neemt tijdens een grootschalige ongewenste gebeurtenis, een crisis. Het plan beschrijft de crisisorganisatie: wanneer treedt die in werking, wie zijn er dan aan zet en hoe gaan zij te werk? Tijdens een crisis werkt een organisatie op een andere manier dan onder de normale omstandigheden. De reguliere organisatie maakt plaats voor de crisisorganisatie. Een goed bedrijfsnoodplan is dus onmisbaar voor crisismanagement.
In het bedrijfsnoodplan is ook geregeld wie de leiding neemt tijdens een grootschalige ongewenste gebeurtenis, een crisis. Het plan beschrijft de crisisorganisatie: wanneer treedt die in werking, wie zijn er dan aan zet en hoe gaan zij te werk? Tijdens een crisis werkt een organisatie op een andere manier dan onder de normale omstandigheden. De reguliere organisatie maakt plaats voor de crisisorganisatie. Een goed bedrijfsnoodplan is dus onmisbaar voor crisismanagement.
BHV’ERS
Om het bedrijfsnoodplan uit te voeren moet de organisatie kunnen terugvallen op een goed opgeleid en optimaal voorbereid team van bedrijfshulpverleners (BHV’ers). Hoeveel BHV’ers er nodig zijn en welke specifieke vaardigheden zij moeten beheersen, hangt sterk af van de aard van het werk en de risico’s, de grootte en de ligging van het bedrijf: de risico’s bij een administratiekantoor in de polder zijn natuurlijk veel kleiner dan die van petrochemische industrie in een volgebouwd gebied. Bij BHV.NL kun je BHV'ers laten opleiden voor jouw bedrijf. We bieden daar zowel groepscursussen als op maat gemaakte cursussen aan.
Crisis Management Team
In het bedrijfsnoodplan is ook geregeld wie de leiding neemt tijdens een grootschalige ongewenste gebeurtenis, een crisis. Het plan beschrijft de crisisorganisatie: wanneer treedt die in werking, wie zijn er dan aan zet en hoe gaan zij te werk? De bestrijding van een crisis is een complexe operatie waarbij veel mensen en partijen betrokken kunnen zijn, en verschillende én grote belangen op het spel kunnen staan. In zo’n operatie is het Crisis Management Team (CMT) een belangrijke spil.
In dit team wordt meestal de directie vertegenwoordigd en zit ook het hoofd BHV. Het CMT houdt overzicht over de calamiteit en bepaald het beleid voor het bestrijden van de calamiteit.
In dit team wordt meestal de directie vertegenwoordigd en zit ook het hoofd BHV. Het CMT houdt overzicht over de calamiteit en bepaald het beleid voor het bestrijden van de calamiteit.
Afspraken, protocollen en oefenen
Om aan goed crisismanagement te kunnen doen moet zowel de inzet van het CMT als de inzet van de BHV'ers geoefend worden. Het is zeker aan te raden die inzet vast te leggen in protocollen en duidelijk afspraken te maken over zaken als: wat doet BHV, wat doet CMT? Wanneer moet het CMT geïnformeerd worden: als iemand onwel wordt, een hartinfarct krijgt, als er tien man flauwvallen? Wie beslist er tot ontruiming, BHV of CMT?
Weten wat je in welk scenario moet doen, geeft rust. Die rust krijg je ook door regelmatig te oefenen, CMT samen met BHV. Zo’n oefening begint bijvoorbeeld met een klein brandje en groeit uit tot een regelrechte calamiteit.
Als de brandweer naar huis is, en de oefening ook voor de BHV’ers klaar is, moet het CMT nog even door: de pers heeft nog talloze vragen, op social media is het commentaar niet van de lucht, de productie moet weer worden opgestart: er moet een nieuwe locatie en productiemiddelen worden geregeld, vragen van medewerkers moeten worden beantwoord, er moet een nazorgplan komen voor de mensen die bij de ramp betrokken waren en de verzekering moet worden geregeld. Allemaal zaken die bij een echte crisis zullen terugkomen en die absoluut moeten worden geoefend, wil je er in een crisissituatie goed mee om kunnen gaan.
Een deel van deze situaties kan overigens heel goed met een simulatie-oefening gedaan worden, met een tegenspelteam. Denk dan bijvoorbeeld aan het omgaan met de media en met de hulpdiensten, en het informeren van de brandweer over het aantal medewerkers en de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen. Bekijk onze crisismanagement training met crisissimulatie voor meer informatie.
Voor alle stappen in het crisismanagement proces kun je plannen maken en processen beschrijven. Die bedrijfscontinuïteitsprocessen kun je prioriteren zodat je als CMT weet wat je na de calamiteit als eerste moet oppakken en wat later: het zemen van de ramen kan wachten, factureren niet.
Weten wat je in welk scenario moet doen, geeft rust. Die rust krijg je ook door regelmatig te oefenen, CMT samen met BHV. Zo’n oefening begint bijvoorbeeld met een klein brandje en groeit uit tot een regelrechte calamiteit.
Als de brandweer naar huis is, en de oefening ook voor de BHV’ers klaar is, moet het CMT nog even door: de pers heeft nog talloze vragen, op social media is het commentaar niet van de lucht, de productie moet weer worden opgestart: er moet een nieuwe locatie en productiemiddelen worden geregeld, vragen van medewerkers moeten worden beantwoord, er moet een nazorgplan komen voor de mensen die bij de ramp betrokken waren en de verzekering moet worden geregeld. Allemaal zaken die bij een echte crisis zullen terugkomen en die absoluut moeten worden geoefend, wil je er in een crisissituatie goed mee om kunnen gaan.
Een deel van deze situaties kan overigens heel goed met een simulatie-oefening gedaan worden, met een tegenspelteam. Denk dan bijvoorbeeld aan het omgaan met de media en met de hulpdiensten, en het informeren van de brandweer over het aantal medewerkers en de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen. Bekijk onze crisismanagement training met crisissimulatie voor meer informatie.
Voor alle stappen in het crisismanagement proces kun je plannen maken en processen beschrijven. Die bedrijfscontinuïteitsprocessen kun je prioriteren zodat je als CMT weet wat je na de calamiteit als eerste moet oppakken en wat later: het zemen van de ramen kan wachten, factureren niet.
Hoe kan Veiligheidstrainingen.nl jou ondersteunen?
Tijdens een crisis werkt een organisatie op een andere manier dan onder de normale omstandigheden. Wat moet er allemaal gedaan worden om de bedrijfscontinuïteit van je organisatie te verzekeren? Veiligheidstrainingen.nl ondersteunt je hierbij door middel van diverse trainingen en workshops. Zo maak je tijdens de crisismanagementtraining met tabletopoefening kennis met de taken en verantwoordelijkheden van het Crisis Management Team (CMT) en leer je met onze BCM Awareness training de impact van een crisis, calamiteit of andere verstoren van je dagelijkse processen minimaliseren. Tijdens onze communicatietrainingen leer je meer over crisiscommunicatie en omgaan met social media. Door middel van een mediatraining leer je hoe je met de pers om gaat.
Meer weten?
Er komt veel kijken bij bedrijfsveiligheid en crisismanagement. Enerzijds is er de wet- en regelgeving die het nodige van je eist, anderzijds heb je de ambities van je organisatie als het gaat om het borgen van veiligheid en bedrijfscontinuïteit. Daarom is het fijn als er iemand is die met je meedenkt en die je adviseert over de best passende oplossing voor jouw organisatie. Veiligheidstrainingen.nl helpt je graag met het vaststellen van de specifieke bedrijfsrisico’s, zodat we een CMT-training kunnen samenstellen die helemaal gericht is op jouw organisatie.
Lees meer
-
6 ontwikkelingen die invloed hebben op sociale veiligheidSociale veiligheid op de werkvloer is geen vast gegeven. De wereld verandert razendsnel en organisaties moeten meebewegen. Demografische ontwikkelingen, technologische innovaties en geopolitieke verschuivingen hebben allemaal impact op hoe we omgaan met veiligheid en welzijn op het werk. Welke trends spelen een rol en hoe kun je als organisatie hierop inspelen? We zetten een aantal ontwikkelingen kort en bondig voor jou op een rij!
-
Aanspreken op ongewenst gedrag: de rol van leidinggevendenEen klant behandelt een medewerker denigrerend. Een leverancier zet op intimiderende wijze een collega onder druk. Of je receptionist krijgt ongevraagde ‘complimenten’ van een vaste bezoeker. Als leidinggevende heb je niet altijd invloed op het gedrag van derden, maar wél op hoe je hiermee omgaat. Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich veilig voelen op de werkvloer? En hoe grijp je in zonder de situatie te laten escaleren?
-
De-escalerend werken bij agressie: zo houd je de situatie onder controleAgressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die boos wordt omdat hij te lang moet wachten, een patiënt die gefrustreerd is over een behandeling, of een collega die zijn irritatie niet onder controle houdt. Vooral in sectoren als zorg (29,6%) en horeca (20%) krijgen medewerkers regelmatig te maken met ongewenst gedrag (NEA, 2023). Maar ook in andere sectoren zoals handel, onderwijs en bij de overheid ervaren werknemers ongewenst gedrag, variërend van frustratie-uitbarstingen tot verbale bedreigingen. Hoe ga je hiermee om zonder dat de situatie escaleert? Het antwoord ligt in de-escalerend handelen.
-
10 vormen van agressie op de werkvloerAgressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die scheldend de winkel verlaat, een collega die subtiel manipuleert of een leidinggevende die dreigt met ontslag als je niet doet wat hij wil; het zijn allemaal vormen van agressie. En niet alleen de vorm van agressie kan verschillen, maar ook de aard ervan. Daar kun je meer over lezen in ons artikel over frustratie agressie, witteboorden agressie en instrumentele agressie.
-
Hoe spreek je een collega aan op ongewenst gedrag?Een veilige werkomgeving begint bij respectvol gedrag. Maar wat als een collega grensoverschrijdend of ongewenst gedrag vertoont? Denk aan kleinerende opmerkingen, ongepaste grappen, lastig gedrag of pesterijen. Veel mensen vinden het lastig om zoiets uit te spreken uit angst voor een negatieve reactie of het schaden van de werkrelatie. Het kan spannend zijn om dit gesprek aan te gaan. Toch is het belangrijk om het bespreekbaar te maken. Hoe pak je dit op een effectieve én respectvolle manier aan?
-
Test je kennis: crisismanagementEen bedrijfscrisis kan vele vormen aannemen: van negatieve publiciteit, de productie die stilvalt tot brand in het bedrijfspand. Als er een crisis uitbreekt, kan goed crisismanagement een reddingsboei in nood zijn voor organisaties. Het hebben van een goed voorbereid crisismanagementteam kan het verschil betekenen tussen complete chaos en gecontroleerd reageren. Maar hoe goed is jouw kennis over crisismanagement? Weet je waarom een organisatie een crisismanagementteam zou moeten hebben, of hoe zo'n team samenwerkt met een BHV-team?
-
De meerwaarde van oefenen met een trainingsacteur tijdens een cursusIn veel beroepen krijgen mensen te maken met (seksueel)grensoverschrijdend gedrag, ongewenst gedrag of agressie. Van zorgprofessionals en receptionisten tot klantenservicemedewerkers of onderwijzers. Het volgen van een training kan helpen om te leren hiermee om te gaan. De impact van zo’n training is nog groter met de inzet van een professionele trainingsacteur. Maar waarom is dat nou zo waardevol? Wij leggen het je uit!
-
25 voorbeelden van een crisisEen crisis is een ernstige verstoring van de bedrijfscontinuïteit, die vaak onverwachts optreedt. De crisis kan het vermogen van een organisatie om normaal te functioneren, ernstig in gevaar brengen. Deze verstoringen kunnen voorkomen bij zowel kleine als grote organisaties, en kunnen uiteenlopen van financiële tegenslagen en cyberaanvallen tot natuurrampen en PR-schandalen. Elke sector wordt geconfronteerd met verschillende soorten uitdagingen en risico’s. Het vermogen van een bedrijf om adequaat te reageren op een crisis kan het verschil maken en de impact van een crisis beperken.
-
De integriteitsdriehoek: Een hulpmiddel tegen ongewenst gedragOngewenst gedrag, zoals agressie, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, is een uitdaging waar veel organisaties mee te maken hebben. Een van de manieren om dit gedrag te begrijpen en aan te pakken, is door gebruik te maken van de "integriteitsdriehoek". Dit model biedt handvatten om ongewenst gedrag te verminderen en te beheersen. In dit artikel bespreken we hoe de integriteitsdriehoek kan worden ingezet om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan.