Hoe ga je als docent om met ongewenst gedrag van ouders?

Docenten in het basisonderwijs hebben de taak om jonge leerlingen te begeleiden en te onderwijzen. In dat werk krijgen zij soms te maken met ongewenst gedrag van ouders. Dit gedrag kan variëren van overmatige kritiek tot ongepaste betrokkenheid bij schoolwerk. Om een veilige en ondersteunende leeromgeving te behouden, is het belangrijk dat docenten weten hoe ze effectief kunnen omgaan met deze uitdagingen. In dit artikel verkennen we de verschillende vormen van ongewenst gedrag van ouders in het basisonderwijs en delen we tips om hier goed mee om te gaan.

Waarom zijn ouders gefrustreerd?

Ouders kunnen ongewenst gedrag vertonen richting docenten om verschillende redenen. Sommigen doen dit uit een overmatige bescherming voor hun kind, terwijl anderen worden gedreven door sterke emotionele betrokkenheid. Onrealistische verwachtingen en persoonlijke ervaringen met het onderwijssysteem kunnen ook bijdragen aan dit gedrag. Daarnaast kan een gebrek aan effectieve communicatie tussen ouders en docenten leiden tot misverstanden en frustraties. Het is belangrijk om te onthouden dat dit gedrag niet representatief is voor alle ouders en dat de meeste ouders positief en constructief samenwerken met docenten.

Voorbeelden van ongewenst gedrag

Een kwart (25%) van de leerkrachten heeft in de afgelopen twaalf maanden te maken gehad met verbaal geweld en/of verbale intimidatie door ouders. Het ging dan het vaakst om voortdurend veroordelen/bekritiseren (12%) en bewust (onterecht) beschuldigen (11%). Enkele veelvoorkomende vormen van ongewenst, grensoverschrijdend gedrag zijn verbale agressie, non-verbale intimidatie, onredelijke eisen en kritiek, overmatige betrokkenheid en sociale media- en online aanvallen. Verbale agressie omvat boze, beledigende of bedreigende taal, terwijl non-verbale intimidatie zich uit in vijandig gedrag zonder woorden. Hieronder een aantal voorbeelden van situaties:

Overmatige kritiek op beoordelingen: Sommige ouders kunnen de neiging hebben om elke beoordeling in twijfel te trekken en de prestaties van hun kinderen te overschatten. Dit kan leiden tot onnodige spanningen en conflicten. Denk bijvoorbeeld aan het middelbare schooladvies, waar ouders het niet mee eens kunnen zijn.
Ongewenste betrokkenheid bij schoolwerk: Soms willen ouders te veel controle hebben over het schoolwerk van hun kinderen. Ze kunnen zich bemoeien met taken, ze zelfs voor hen doen, en daarmee de onafhankelijkheid en groei van de leerlingen belemmeren. Docenten zullen ouders hierop moeten kunnen aanspreken, maar dat is niet altijd even gemakkelijk.
Onderschatting van de leraar: Het komt voor dat ouders de kennis en vaardigheden van de leraar in twijfel trekken. Ze kunnen de autoriteit van de leraar ondermijnen en daarmee het vermogen om effectief les te geven aantasten. Dit kan ook voorkomen uit discriminatie, en leiden tot pestgedrag.

De impact van ongewenst gedrag

Het ongewenste gedrag van ouders kan leiden tot gevoelens van frustratie, stress en machteloosheid. Docenten kunnen twijfelen aan hun capaciteiten, zich persoonlijk aangevallen voelen of zelfs hun motivatie en passie voor het onderwijs in gevaar zien komen. Het kan ook hun vermogen om effectief les te geven en een positieve leeromgeving te behouden, beïnvloeden. Ook kan het een negatieve impact hebben op een kind. Het kan leiden tot emotionele belasting, waarbij kinderen stress, angst en verwarring ervaren door de negatieve interacties die ze waarnemen. Bovendien kan het hun gevoel van veiligheid en vertrouwen in de schoolomgeving aantasten. Het verstoorde leerproces, verwarring en loyaliteitsconflicten, evenals de invloed op sociale en emotionele ontwikkeling, zijn andere mogelijke effecten. Het is belangrijk dat docenten zich bewust zijn van de impact van ongewenst gedrag en strategieën hanteren om ermee om te gaan, zodat ze zichzelf kunnen beschermen en een constructieve relatie met ouders kunnen opbouwen.

Omgaan met ongewenst gedrag van ouders: 6 tips

Het omgaan met ongewenst gedrag van ouders kan uitdagend zijn, maar met de juiste aanpak en strategieën kun je de situatie effectief aanpakken. Door actief te luisteren, professioneel te blijven en open communicatie te onderhouden, kunnen er constructieve oplossingen gevonden worden. Blijf jezelf ontwikkelen en zoek naar mogelijkheden om je vaardigheden aan te scherpen. Samen kunnen we een ondersteunend en veilig schoolklimaat creëren waarin leerlingen optimaal kunnen groeien en leren. Hieronder 6 tips:

1. Luister actief en empathisch:

Wanneer ouders hun zorgen of klachten uiten, is het belangrijk om actief te luisteren en empathie te tonen. Geef ze de ruimte om hun standpunt te delen en laat merken dat je hun perspectief waardeert. Ook als je het niet met hen eens bent, is het belangrijk om begripvol te blijven.

2. Blijf professioneel en rustig:

Bij confrontaties met ouders is het cruciaal om professioneel te blijven en je kalmte te bewaren. Probeer niet persoonlijk te worden en vermijd het terugkeren van agressie. Richt je op het bespreken van de kwestie en het vinden van een oplossing die in het belang is van het kind.

3. Onderhoud open communicatiekanalen:

Zorg voor open communicatielijnen met ouders, zoals e-mail, telefoon of regelmatige oudergesprekken. Dit helpt misverstanden te voorkomen en draagt bij aan een goede relatie met ouders. Wees duidelijk over de verwachtingen en het beleid van de school.

4. Documenteer en rapporteer:

Bij ernstige incidenten is het van belang om het ongewenste gedrag van ouders te documenteren en te rapporteren aan leidinggevenden of een vertrouwenspersoon binnen de school. Dit biedt een objectief overzicht van de situatie en kan van waarde zijn bij verdere acties of interventies. Lees meer over het melden van grensoverschrijdend gedrag.

5. Werk samen met collega's en schoolleiding:

Betrek je collega's en de schoolleiding bij situaties waarin je te maken krijgt met ongewenst gedrag van ouders. Bespreek de situatie en vraag om advies en ondersteuning. Samenwerking binnen het team helpt bij het ontwikkelen van strategieën en zorgt voor een gezamenlijke aanpak.

6. Investeer in professionele ontwikkeling:

Zoek mogelijkheden om je vaardigheden op het gebied van communicatie en conflictbeheersing te verbeteren. Trainingen en cursussen kunnen je helpen om effectiever om te gaan met ongewenst gedrag van ouders en je professionele groei bevorderen.

Werken aan een veilige school

Wij hebben veel ervaring in het onderwijs. Ervaring die we graag delen. Al onze producten en programma’s hebben we daarom aangepast op de onderwijsbranche. Qua inhoud en voorbeelden, maar ook op de manier waarop we de stof behandelen. Onze trainers zijn experts die precies weten wat de veiligheidsrisico’s zijn.

Wil je veiligheidstrainingen zoals Omgaan met ongewenst gedrag combineren met BHV-cursussen? Dat kan door modulair te trainen! Dan stellen wij een pakket samen met als doel een zo veilig mogelijke school te creëren, op fysiek én sociaal niveau. Zo kun je bijvoorbeeld alles op één (studie)dag trainen.

Offerte aanvragen

Lees meer

6 ontwikkelingen die invloed hebben op sociale veiligheid
Sociale veiligheid op de werkvloer is geen vast gegeven. De wereld verandert razendsnel en organisaties moeten meebewegen. Demografische ontwikkelingen, technologische innovaties en geopolitieke verschuivingen hebben allemaal impact op hoe we omgaan met veiligheid en welzijn op het werk. Welke trends spelen een rol en hoe kun je als organisatie hierop inspelen? We zetten een aantal ontwikkelingen kort en bondig voor jou op een rij!
Aanspreken op ongewenst gedrag: de rol van leidinggevenden
Een klant behandelt een medewerker denigrerend. Een leverancier zet op intimiderende wijze een collega onder druk. Of je receptionist krijgt ongevraagde ‘complimenten’ van een vaste bezoeker. Als leidinggevende heb je niet altijd invloed op het gedrag van derden, maar wél op hoe je hiermee omgaat. Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich veilig voelen op de werkvloer? En hoe grijp je in zonder de situatie te laten escaleren?
De-escalerend werken bij agressie: zo houd je de situatie onder controle
Agressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die boos wordt omdat hij te lang moet wachten, een patiënt die gefrustreerd is over een behandeling, of een collega die zijn irritatie niet onder controle houdt. Vooral in sectoren als zorg (29,6%) en horeca (20%) krijgen medewerkers regelmatig te maken met ongewenst gedrag (NEA, 2023). Maar ook in andere sectoren zoals handel, onderwijs en bij de overheid ervaren werknemers ongewenst gedrag, variërend van frustratie-uitbarstingen tot verbale bedreigingen. Hoe ga je hiermee om zonder dat de situatie escaleert? Het antwoord ligt in de-escalerend handelen.
10 vormen van agressie op de werkvloer
Agressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die scheldend de winkel verlaat, een collega die subtiel manipuleert of een leidinggevende die dreigt met ontslag als je niet doet wat hij wil; het zijn allemaal vormen van agressie. En niet alleen de vorm van agressie kan verschillen, maar ook de aard ervan. Daar kun je meer over lezen in ons artikel over frustratie agressie, witteboorden agressie en instrumentele agressie.
Hoe spreek je een collega aan op ongewenst gedrag?
Een veilige werkomgeving begint bij respectvol gedrag. Maar wat als een collega grensoverschrijdend of ongewenst gedrag vertoont? Denk aan kleinerende opmerkingen, ongepaste grappen, lastig gedrag of pesterijen. Veel mensen vinden het lastig om zoiets uit te spreken uit angst voor een negatieve reactie of het schaden van de werkrelatie. Het kan spannend zijn om dit gesprek aan te gaan. Toch is het belangrijk om het bespreekbaar te maken. Hoe pak je dit op een effectieve én respectvolle manier aan?
Test je kennis: crisismanagement
Een bedrijfscrisis kan vele vormen aannemen: van negatieve publiciteit, de productie die stilvalt tot brand in het bedrijfspand. Als er een crisis uitbreekt, kan goed crisismanagement een reddingsboei in nood zijn voor organisaties. Het hebben van een goed voorbereid crisismanagementteam kan het verschil betekenen tussen complete chaos en gecontroleerd reageren. Maar hoe goed is jouw kennis over crisismanagement? Weet je waarom een organisatie een crisismanagementteam zou moeten hebben, of hoe zo'n team samenwerkt met een BHV-team?
De meerwaarde van oefenen met een trainingsacteur tijdens een cursus
In veel beroepen krijgen mensen te maken met (seksueel)grensoverschrijdend gedrag, ongewenst gedrag of agressie. Van zorgprofessionals en receptionisten tot klantenservicemedewerkers of onderwijzers. Het volgen van een training kan helpen om te leren hiermee om te gaan. De impact van zo’n training is nog groter met de inzet van een professionele trainingsacteur. Maar waarom is dat nou zo waardevol? Wij leggen het je uit!
25 voorbeelden van een crisis
Een crisis is een ernstige verstoring van de bedrijfscontinuïteit, die vaak onverwachts optreedt. De crisis kan het vermogen van een organisatie om normaal te functioneren, ernstig in gevaar brengen. Deze verstoringen kunnen voorkomen bij zowel kleine als grote organisaties, en kunnen uiteenlopen van financiële tegenslagen en cyberaanvallen tot natuurrampen en PR-schandalen. Elke sector wordt geconfronteerd met verschillende soorten uitdagingen en risico’s. Het vermogen van een bedrijf om adequaat te reageren op een crisis kan het verschil maken en de impact van een crisis beperken.
De integriteitsdriehoek: Een hulpmiddel tegen ongewenst gedrag
Ongewenst gedrag, zoals agressie, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, is een uitdaging waar veel organisaties mee te maken hebben. Een van de manieren om dit gedrag te begrijpen en aan te pakken, is door gebruik te maken van de "integriteitsdriehoek". Dit model biedt handvatten om ongewenst gedrag te verminderen en te beheersen. In dit artikel bespreken we hoe de integriteitsdriehoek kan worden ingezet om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan.