Psychosociale arbeidsbelasting: de cijfers

De Arbowet definieert psychosociale arbeidsbelasting (afgekort tot PSA) als ‘de factoren in de arbeidssituatie die, direct of indirect, stress teweegbrengen, met inbegrip van seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk’. Veel van deze factoren hebben te maken met veiligheid. Of liever gezegd: met het ontbreken van veiligheid.

PSA komt vaak voor. Veel vaker dan je denkt. PSA kan leiden tot psychische klachten, die kunnen leiden tot ziekteverzuim, dat op zijn beurt weer leidt tot veel leed bij de betrokken werknemers en hoge kosten voor de werkgevers. Om je een goed beeld te geven van wat PSA kan aanrichten en je er zo van te overtuigen (mocht dat nog nodig zijn) dat investeren in veiligheid loont, zetten we wat cijfers voor je op een rijtje.

Hoeveel werknemers hebben psychische klachten?

Ruim 40% van de mensen krijgt in zijn of haar leven te maken met een psychische aandoening. Depressie komt daarbij het vaakst voor
In de werkende leeftijd (15 tot 65 jaar) heeft ongeveer 20% van de mensen te maken met een lichte tot matige en goed behandelbare psychische aandoening (denk aan angststoornissen of depressie)
Ongeveer 1,7% van de Nederlandse bevolking heeft een ernstige psychische aandoening. Van deze groep mensen werkt maar een klein deel: ongeveer 19% heeft een betaalde baan.¹

Hoe groot is de psychosociale arbeidsbelasting van werknemers?

47,5% van de werknemers mist of verwaarloost weleens familie- of gezinsactiviteiten door het werk
45% van de werkende mensen geeft aan weinig regelmogelijkheden te hebben en weinig ruimte om zelfstandig beslissingen te nemen
39% heeft te maken met hoge taakeisen
24% heeft last van agressie en geweld door derden op het werk
16% kampt met burn-out klachten
16% ervaart weinig sociale steun van de leidinggevende
4% ervaart weinig sociale steun van collega’s
11% kan niet gemakkelijk aan de psychische eisen van het werk voldoen.²

Hoe hoog is het verzuim door psychische klachten?

33% van het ziekteverzuim wordt veroorzaakt door psychische klachten. Dat percentage is de afgelopen jaren toegenomen
Bij vrouwen zijn psychische aandoeningen met 40% de grootste veroorzaker van verzuim
Bij mannen zijn psychische klachten met ruim 26% de tweede veroorzaker van verzuim (klachten aan het bewegingsapparaat staan op 1)
Bij 25- tot 45-jarigen zijn psychische aandoeningen met 46% de belangrijkste oorzaak van ziekteverzuim.³

Hoeveel mensen raken arbeidsongeschikt door psychische klachten?

Bij 40% van de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen WIA/WAO was de hoofddiagnose een psychische aandoening
De psychische aandoeningen waren grotendeels het gevolg van een reactie op ernstige stress, zoals burn-out
Relatief gezien zijn veel mensen jonger dan 35 jaar die in de WIA terecht komen door psychische problemen
In absolute zin is de grootste groep die een WIA-uitkering krijgt als gevolg van psychische problemen tussen de 55-64 jaar.4

Hoeveel kost het als een organisatie niets doet aan psychische klachten?

Als een organisatie niets doet, leiden psychische problemen vaak tot ziekteverzuim. En dat kost veel geld. Reken maar even mee:
de kosten per werknemer voor een gemiddelde verzuimdag zijn 250 euro. Dat bedrag is gebaseerd op de directe kosten van loondoorbetaling en arbodienstverlening. Maar let op: de indirecte kosten zoals vervanging of productieverlies zijn in dat bedrag nog niet meegenomen. De duur van verzuim door psychische klachten is gemiddeld 180 dagen. De directe verzuimkosten per werknemer die uitvalt door psychische klachten komen dan gemiddeld uit op 45.000 euro. Een bedrag waar echt geen enkele werkgever blij van wordt.

Samenvattend

Psychosociale arbeidsbelasting treft schrikbarend veel mensen en kost enorm veel geld. Om over het persoonlijke leed nog maar te zwijgen. Veiligheid kan een deel van deze narigheid voorkomen. Investeren in goed personeel, een open cultuur, acceptabele werkdruk, veilige werkplekken en opleidingen op het gebied van omgaan met agressie bijvoorbeeld betalen zich zonder meer uit.

Training omgaan met ongewenst gedrag

Vrijblijvend adviesgesprek aanvragen

Offerte aanvragen

Lees meer

Test je kennis: crisismanagement
Een bedrijfscrisis kan vele vormen aannemen: van negatieve publiciteit, de productie die stilvalt tot brand in het bedrijfspand. Als er een crisis uitbreekt, kan goed crisismanagement een reddingsboei in nood zijn voor organisaties. Het hebben van een goed voorbereid crisismanagementteam kan het verschil betekenen tussen complete chaos en gecontroleerd reageren. Maar hoe goed is jouw kennis over crisismanagement? Weet je waarom een organisatie een crisismanagementteam zou moeten hebben, of hoe zo'n team samenwerkt met een BHV-team?
De meerwaarde van oefenen met een trainingsacteur tijdens een cursus
In veel beroepen krijgen mensen te maken met (seksueel)grensoverschrijdend gedrag, ongewenst gedrag of agressie. Van zorgprofessionals en receptionisten tot klantenservicemedewerkers of onderwijzers. Het volgen van een training kan helpen om te leren hiermee om te gaan. De impact van zo’n training is nog groter met de inzet van een professionele trainingsacteur. Maar waarom is dat nou zo waardevol? Wij leggen het je uit!
25 voorbeelden van een crisis
Een crisis is een ernstige verstoring van de bedrijfscontinuïteit, die vaak onverwachts optreedt. De crisis kan het vermogen van een organisatie om normaal te functioneren, ernstig in gevaar brengen. Deze verstoringen kunnen voorkomen bij zowel kleine als grote organisaties, en kunnen uiteenlopen van financiële tegenslagen en cyberaanvallen tot natuurrampen en PR-schandalen. Elke sector wordt geconfronteerd met verschillende soorten uitdagingen en risico’s. Het vermogen van een bedrijf om adequaat te reageren op een crisis kan het verschil maken en de impact van een crisis beperken.
De integriteitsdriehoek: Een hulpmiddel tegen ongewenst gedrag
Ongewenst gedrag, zoals agressie, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, is een uitdaging waar veel organisaties mee te maken hebben. Een van de manieren om dit gedrag te begrijpen en aan te pakken, is door gebruik te maken van de "integriteitsdriehoek". Dit model biedt handvatten om ongewenst gedrag te verminderen en te beheersen. In dit artikel bespreken we hoe de integriteitsdriehoek kan worden ingezet om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan.
Waarom goed crisismanagement voor elke organisatie essentieel is
Het is voor zowel grote als kleine organisaties van cruciaal belang om voorbereid te zijn op situaties die de bedrijfscontinuïteit kunnen verstoren. Denk aan natuurrampen, cyberaanvallen, leveringsproblemen of schandalen. Er zijn allerlei verschillende voorbeelden van interne of externe gebeurtenissen die invloed hebben over de bedrijfsvoering. Zonder een geoefend Crisis Management Team (CMT) kan een organisatie ernstige schade oplopen of zelfs failliet gaan.
De impact van een crisis op een organisatie: Hier had je misschien nog niet aan gedacht
Elke organisatie, groot of klein, kan onverwachts geconfronteerd worden met een crisis. Of het nu gaat om een natuurramp, een cyberaanval, leveringsproblemen of een reputatieschade, de impact kan enorm zijn en de bedrijfscontinuïteit verstoren. Het begrijpen van deze gevolgen is belangrijk voor directies en managementteams, zodat de juiste maatregelen kunnen nemen. In dit artikelen leggen we uit wat de impact van een crisis kan zijn en waarom het essentieel is om je als organisatie goed voor te bereiden.
Gebeurtenissen die uit kunnen lopen op een crisis: bereid je voor met crisismanagement
Een crisis ontstaat vaak snel en onverwacht. Door risico’s in beeld te hebben en je als organisatie goed voor te bereiden op een mogelijke crisissituatie, kan je organisatie een hoop ellende bespaard blijven. Dat geldt de kleine organisaties misschien nog wel meer dan voor de grote. Maar hoe bereid je de organisatie nu preventief voor op zo’n stressvolle situatie en met welke scenario’s moet je rekening houden? In dit artikel vertellen we je hoe crisismanagement jouw organisatie kan helpen. En geven we je een beeld van de verschillende soorten gebeurtenissen die kunnen uitmonden in een crisis voor je organisatie.
Wat is grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag is een serieus en belangrijk onderwerp dat invloed heeft op de manier waarop we met elkaar omgaan.
Omgaan met agressie: De good cop - bad cop-methode
Agressie op de werkvloer blijft een groot probleem. Ongewenst gedrag komt van collega’s of de baas, maar vaker van buitenaf: zoals klanten, patiënten of leerlingen. Agressie komt het meest voor in de zorg: in 2023 kreeg maar liefst 61,2 procent van de medewerkers er daar mee te maken. Maar agressief gedrag komt in elke sector voor. Volgens het CBS krijgt 1 op de 3 medewerkers er mee te maken. Daarom is het belangrijk om een aanpak te vinden om ongewenste situaties te sussen, of nog beter, te voorkomen. In dit artikel lees je waarom ongewenst gedrag ontstaat, én beschrijven we een handige methode om het aan te pakken: de good cop – bad cop-methode.